بازی های وانمودی و روش غیر مستقیم در پرورش کودک دو زبانه

خردسالان از راه خیال پردازی و عمل کردن یاد می گیرند. آیا تا کنون دیده اید که فرزند تان یک سنگ را بردارد و با آن همانند یک ماشین بازی کند، یا با جنباندن لگویی، آن را یک آدم یا خرگوش فرض کند ؟

در این هنگام فرزند شما با حرکت، چیزی را به جای چیز دیگری وانمود می کند. اما روند وانمود سازی به همین سادگی که دیده می شود، نیست. فرآیند وانمود سازی سبب پرورش بسیاری از زمینه های بنیادی رشد کودک می شود.
بیشترکلاس های کودکستان ها و مهد کودک ها سالن نمایش مجهزی دارند. اختصاص جایی به نمایش برای کودکان، کاری هدفمند است. پژوهش ها نشان داده اند که بازی های وانمودی برای آن ها، امکان زندگی در دنیایی کوچک، با همان ویژگی های دنیای واقعی را فراهم می آورد و آن ها را به کاربرد مهارت هایی که آموخته اند، تشویق می کند. این امکان، همچنین زمینه را برای به کار بردن مهارت های شان در فعالیت های معنادار زندگی آماده می سازد.
برخی کارشناسان براین باورند که این فرآیند کاربردی، نه تنها در پیشرفت یک مهارت، بلکه در چگونگی بکارگیری آن در زندگی هم به کودک کمک می کند.

بازی های وانمودی به کسب مهارت های اجتماعی و عاطفی کمک می کنند

هنگامی که کودک شما در حال بازی وانمودی است، به شکل فعال نقش های عاطفی و اجتماعی زندگی را تجربه می کند. او با بازی های جمعی می آموزد که چگونه نوبت را رعایت کند، چگونه به ترتیب، مسئولیت ها را تقسیم کند و خلاقانه به حل مشکل بپردازد. هنگامی که کودک شما شخصیت های مختلفی را وانمود سازی می کند، درحال تجربه کردن “راه رفتن با کفش های دیگری است”. با کفش های دیگران راه رفتن” به دستیابی او به مهارت های مهم اخلاقی و همدلی یاری می رساند. برای خردسالان طبیعی است که دنیا را از دید خود و با محوریت خود ببیند. آن ها با کمک بازی های جمعی، کم کم احساسات دیگران را درک می کنند. وقتی کودک پی می برد که با وانمودسازی می تواند خود را به جای هر کس و هر چیزی بگذارد، اعتماد به نفس پیدا می کند!

کودکان در سال های نخستین زندگی، تنها در حال درک کردن تفاوت میان واقعیت و تخیل هستند

بازی های خیالی و بازی کردن نقش شخصیت های آشنا (مانند اعضای خانواده) و شخصیت های افسانه ای یا ساختگی، سبب درونی شدن تفاوت مهم میان واقعیت و خیال در کودک می شود. برای نمونه، کودک شما می تواند تفاوت بین مادر واقعی اش و مادری که بعضی وقت ها در بازی های کودکانه نقش او را بازی می کند، دریابد و این تجربه و دانش را در موقعیت های دیگر نیز به کار برد.

بازی های وانمودی مهارت زبانی را پرورش می دهند

آیا تاکنون هنگامی که کودک تان سرگرم بازی تخیلی یا بازی با اسباب بازی ها یا دوستانش است، به رفتار اوتوجه کرده اید؟ اگر پاسخ تان مثبت است، شاید بعضی واژگان یا عبارت هایی شنیده اید که هرگز فکر نمی کردید او آن هارا بلد بوده است. اغلب در بازی کودکان، واژگانی را که خودما به کار می بریم، از آن ها می شنویم. کودکان از پدر، مادر، و آموزگارشان کاملا تقلید می کنند. بازی وانمودی به کودک شما کمک می کند تا قدرت زبان را در یابد. افزون بر این، کودکان با بازی وانمودی با دیگران، یاد می گیرند که می توانند از واژه ها همچون ابزاری برای بازسازی یک داستان یا سازمان دهی یک نمایش بهره بگیرند. این فرآیند به کودک تان امکان می دهد میان زبان نوشتاری و گفتاری ارتباط برقرار کند و به مهارتی دست یابد که بعدها به او کمک خواهد کرد خواندن را یاد بگیرد.
کودکان همچنین در هنگام بازی های وانمودی، واژه نامه ی خود را می سازند. هنگامی که مشغول بازی وانمودی هستند، شما و آموزگارش می توانید آن ها را با واژه های مربوط به یک موضوع ویژه آشنا کنید. برای نمونه، اگر کودک تان دوست دارد با دایناسورهای اسباب بازی، بازی کند، شما با اشاره به نام دایناسورهای گوناگون، به او کمک خواهید کرد به سرعت نام های بلند آن ها را یاد بگیرد.
بیشتر کودکان دوست دارند وانمود کنند کارهایی را که شما در خانه انجام می دهید، آن ها هم انجام می دهند. سعی کنید همیشه مجموعه ای ازنشریه ها، کتاب ها، کاغذ و مدادهایی برای بازی های نمایشی در خانه در دسترس داشته باشد.
به این ترتیب، کودک شما از مهارت های پیش نوشتاری و پیش خوانی برای تقلید موقعیت های واقعی در زندگی اش استفاده خواهد کرد. او می تواند برای عروسک ها و اسباب بازی هایش بخواند، نامه بنویسد، فهرست تهیه کند و حتی وانمود کند با تلفن اسباب بازی، پیام تلفنی می گیرد.

بازی های وانمودی در کودک مهارت تفکرایجاد می کنند

بازی های وانمودی، مسئله های فراوان پیش روی کودکان می گذارند. هنگامی که دو کودک می خواهند نقش یکسانی بازی کنند یا مواد مناسبی برای ساختن یک سقف برای خانه ی عروسکی بیابند، مهارت های تفکر شناختی ارزشمندی را فرا می گیرند که در زندگی حال و آینده از آن ها استفاده خواهند کرد.
آیا کودک تان گاهی ازبازی های خشن لذت می برد؟ فوق العاده است! برخی پژوهشگران که در زمینه ی رشد مغزی در سال های اولیه ی رشد پژوهش می کنند، به تازگی به این نتیجه رسیده اند که این گونه بازی ها در رشد بخشی از مغز که کنترل رفتار را بر عهده دارد، موثرند. بنابراین، به جای نگرانی از اینکه این بازی ها کودک شما را به خشونت تشویق می کنند، مطمئن شوید که در وضعیت کنترل شده و امن، بازی خشن می تواند به کودک شما کمک کند تا مهارت های مورد نیاز کنترل برخود را برای اینکه بداند چگونه و چه زمانی این گونه بازی مناسب است، فرا بگیرد.
بازی های وانمودی، تفکر انتزاعی را تقویت می کنند، توانایی استفاده از ابزاری مانند بلوک های ساختمان سازی به عنوان نشانه ی چیزی ( مانند تلفن) سطح بالایی از مهارت تفکر به شمار می رود و در نهایت کودک شما را قادر خواهد ساخت تشخیص دهد که اعداد ،بیانگر اندازه و مقدار،و ترکیبی ازحروف ،نشانگر واژه هایی هستندکه به زبان می آورد، می شنود و می خواند
با ذکر این مقدمه متوجه می شوید تا چه اندازه بازی و نوع و انتخاب آن در آموزش زبان دوم موثر است. همراه سعی کنید ضمن گوش کردن به آهنگها بازیهای مربوط به هر آهنگ را با کودک خود انجام دهید. این بازیها نیز از مان تولد کودک میتواند جای حرف زدن مطلق را که یک روش مستقیم است پر کند. زمانی را برای بازی با اسباب ابازی های کودک خود بگذارید و با او صحبت کنید. برای عدم ایجاد اختلاط زبانی که مورد نظر بسیاری از والدین عزیز است روانشناسان و متخصصین گفتار درمانی توصیه میکنند حتما نیم بیشتر روز را با کودک خود به زبان مادری صحبت کنید. چون ما از کودکی دوزبانه سخن می گوییم. کودکی که باید در هر دو زبان بخصوص زبان مبدا توانایی های خاص خود را داشته باشد و بتواند در هر دو زبان مهارت کافی کسب کند حتی کودکانی که در خارج از کشور نیز زندگی کرده و به دنیا می آیند بسیار بیشتر از والدین وطنی مورد توجه والدین خود برای ارتقا زبان مادری و آشنایی با فرهنگهای خود می باشند و بدانها توصیخ می شود تا 3 سالگی در منزل فقط به زبان مادری با آنان صحبت شود زیرا آنان محیط واقعی بیرون از منزل را برای یادگیری زبان دوم دارند. اما در مورد کودکان ما که فاقد چنین محیطی هستند می بایست بجز صحبت به زبان دوم بیشتر زمان را نیز به تقویت زبان مادری بپردازیم و محیطی مصنوعی برای او ایجاد کنیم. که قصه گویی بازی ها گوش کردن به آهنگ دیدن کارتون و برنامه های آموزشی از مهمترین این محیط هاست.

زیر مجموعه بازی ” بازی خلاق ” است . بازی خلاق شامل انواع بازهای بسیار ساده همچون قایم موشک و دویدن و بالا بلندی و یک قل و دوقل و طیف وسیعی از بازیهاست که در مقالات آتی به آن خواهیم پرداخت . در زمینه اموزش زبان دوم از ” کاردستی ” و ” هنر نقاشی ” بسیار استفاده کنید. این دو روش یکی از زیرمجموعه های مهم بازی خلاق است که خود ، به خودی خود ، بخش ها و مجموعه کارهای بسیار متنوعی دارد که بزودی درباره آن بیشتر خواهیم نوشت. همگی بخوبی به حساسیت وجود کاردستی و نقاشی در وجود ظریف کودکان آگاهید و به علاقه و تمایلی که کودکان ما به این دو جنبه دارند. بنابراین در هنگام نقاشی می توایند با کودک انگلیسی صحبت کرده و نام اشکالی را که می خواهید به او آموزش دهید ، از روی نقاشی های وی انجام دهید. مثلا اگر روی عرصه حیوانات یا میوه ها کار میکنید این کار را با نقاشی انجام دهید یا با استفاده از انواع کاردستی ها یک مکالمه و رابطه بسیار زیبا را برای خود و او فراهم کنید و ضمن درست کردن کاردستی از نوع و زندگی و نام کاردستی مورد نظر صحبت کنید.

در مقالات بعدی به این موارد بسیار دقیق تر خواهیم پرداخت.

سخن به درازا رفت اما تعریف و تفاوت دو روش مستقیم و غیر مستقیم به قدری در زمینه آموزش و تربیت کودک از اهمیت بالای برخوردار است که واجب بود زمانی خاص را به نوشتن درباره آن اختصاص دهیم.

نویسنده : سحر استادآقا